O niezwykłych właściwościach leczniczych arniki górskiej zielarze i aptekarze wiedzieli już w XVII wieku. Rosnącą w górach Europy i Ameryki Północnej roślinę otaczano w niektórych państwach kultem, gdyż oprócz zastosowań w medycynie miała też chronić przed złymi urokami. Współcześnie zrywanie jej jest zabronione, gdyż objęto ją ochroną, ale ekstrakty z arniki pochodzącej z upraw wykorzystuje się do produkcji leków, które są dostępne w aptekach.
Rozmieszczenie geograficzne i ochrona
Arnika górska występuje przede wszystkim w górach Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce znajdziemy ją najczęściej w Sudetach, rzadziej w Górach Świętokrzyskich czy Bieszczadach Zachodnich.
Roślina o złocistych kwiatach podobnych do znanych wszystkim stokrotek została umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski oraz Polskiej Czerwonej Księdze Roślin, ponieważ jest jednym z gatunków narażonych na wyginięcie. Jej szerokie zastosowanie sprawiło, że kilkaset lat temu aptekarze i zielarze używali jej w swej pracy bardzo często, co skutkowało ogromnymi zbiorami i zanikaniem jej w środowisku.
Najważniejsze właściwości arniki
Niezwykle rzadką kombinację substancji czynnych (m.in. flawonoidów, kwasów organicznych czy olejków eterycznych) wykorzystuje się zarówno w farmacji, jak i w przemyśle kosmetycznym. Preparaty z tej niezwykłej rośliny stosuje się przy kuracji obrzęków, stłuczeń czy siniaków. Arnica montana pobudza krążenie krwi oraz usuwa z niej osocze i limfę, działa także przeciwzapalnie, przeciwbólowo i rozgrzewająco. Produkty lecznicze z ekstraktami z arniki przynoszą ulgę prawie natychmiastowo.
Precz z zapaleniem dziąseł
Ta niepozorna żółta roślinka posiada również właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne, które wykorzystywane są przez stomatologów przy walce z owrzodzeniem lub zapaleniem dziąseł. Arnika działa też skutecznie na afty.
Gładka cera
Osoby zmagające się z cerą łojotokową, tłustą lub z wypryskami również znajdą w składnikach arniki ratunek na swoje problemy. Kwas chlorogenowy i tymol dezynfekują, a karotenoidy przeciwdziałają złuszczaniu się naskórka oraz poprawiają koloryt skóry. Napary z arnica montana bardzo dobrze sprawdzają się jako toniki do skóry naczynkowej czy płukanki do włosów szybko przetłuszczających się.
Inne działania
Arnika górska może być stosowana zarówno jako preparat doustny, jak i w postaci żelu, maści czy kremu. Wykorzystuje się ją przy leczeniu zakrzepów, żylaków, krwawień poporodowych, a także w przypadku dolegliwości w czasie menopauzy. Ekstrakty z tej rośliny stosuje się również na wszelkie odmrożenia i oparzenia, gdyż arnika sprawia, że tkanki szybciej się goją i regenerują. Nie można jednak stosować jej przy cięższych urazach, ponieważ jej działanie może nawet pogorszyć obecny stan skóry.
Przeciwwskazania
Mimo wielu niezwykłych właściwości arnika może również wywołać różne działania niepożądane. Uważne dawkowanie oraz konsultacja lekarska jest bardzo ważna, jeśli chcemy uniknąć podrażnień, uczuleń, wymiotów czy omdleń. W skrajnych przypadkach może dojść również do problemów kardiologicznych – podniesionego ciśnienia krwi czy zaburzeń pracy serca oraz innych powikłań i trwałych uszczerbków zdrowotnych. Preparatów z tej rośliny unikać powinny osoby cierpiące na choroby płucne oraz wszelkie alergie.
